Closure part 1

Morgen alweer 8!!!! weken in Nederland en 4 weken aan het werk.

Al heel wat keren mijn verhaal gedaan. Zoals de meesten weten, ben ik ongeveer een maand eerder terug gekomen, omdat mijn reisgenoot ernstig ziek was geworden in Ghana.
Ondanks deze tegenvaller (als je het zo moet noemen?) overschaduwd het de weken daarvoor absoluut niet.
WOW!!!! Wat heb ik een ontzettend leerzame en super gave tijd gehad in Ghana. Ik ben zo blij dat wij deze reis hebben doorgezet. Deze ervaring neem ik voor de rest van mijn leven mee en heeft ook zeker weten invloed gehad op hoe ik nu in het leven sta.
Het voelt allemaal een stuk minder ernstig en zwaar. Daar kon ik niet anders dan relativeren.

Ondanks ik al bijna 8 weken terug ben, ben ik nog steeds niet helemaal met hart en hoofd op dezelfde plaats. Aan de ene kant komt dat door het plotselinge vertrek en aan de andere kant, omdat ik het zo ONTZETTEND mis.
Ik had van te voren niet verwacht dat ik zo'n drang naar Afrika zou hebben. Niet eens Afrika, maar drang naar de mensen die wij hebben leren kennen, de manier van werken en het leven daar. Hhhmmmm.. waarschijnlijk dan toch drang naar Afrika, want de dingen die ik daar heb meegemaakt kunnen alleen daar! Haahahaha :-).

Ik heb mijn laatste blog doorgelezen en op het moment dat ik deze aan het lezen was, beleefde ik de laatste week weer opnieuw. Een bizare tijd…
Het voelt gek om vanuit mijn laatste blog opeens te schrijven over de laatste week/ dagen, waardoor ik ga beginnen bij de werkweek naar het noorden.

Met het project zijn wij een week naar het noorden van Ghana geweest om 6 straatkinderen terug naar huis te brengen en 70 kinderen te bezoeken die in het verleden terug naar huis zijn gebracht.
Het project doet ongeveer 4 keer per jaar een follow-up naar de verschillende regio's.
Bij elke follow-up gaan er naast zusters en de vaste driver ook 1 of 2 collega's mee.

Gedurende het 'traject' gaan de groepswerkers gesprekken met de kinderen in gesprek over hun leven en toekomst. Er wordt ook ingezoomd op hun toekomstplannen.
In de gesprekken met de kinderen merkte ik dat sommigen hele mooie doelen en dromen hebben en anderen weer heel druk bezig zijn met overleven en nog niet in staat zijn om verder te kijken dan morgen.
Soms heel pijnlijk. Ik heb hele heftige verhalen gehoord.

Het project is laagdrempelig en het ligt aan de kinderen of er verdere stappen ondernomen worden. Kom je met regelmaat, dan zet het project zich bijvoorbeeld in voor onderwijs.
Kinderen die niet regelmatig komen, worden gestimuleerd om vaker te komen. Doen zij dat niet, is dat ook goed.
Ik denk mede door deze aanpak dat de kinderen gemotiveerd zijn om stappen te zetten. Het gebeurt namelijk op hun tempo. Het project maakt hen enthousiast voor het nemen van positieve beslissingen.

Dit maakt dat ik het werken in Ghana veel minder stressvol vond. De kinderen willen op het project zijn. Zij zijn welkom en als zij niet gemotiveerd zijn, zijn zij net zo goed welkom.
Op mijn werk in Nederland heb ik ook veel te maken met weerstand. Jongeren die er niet voor hebben gekozen om in de hulpverlening terecht gekomen te zijn, niet willen, constant verteld wordt wat zij moeten doen, in een klap volwassen moeten worden, etc. Sommigen willen ECHT niet, terwijl ik wel wat met hen moet, waardoor het voor mij soms voelt als dweilen met de kraan open. Want als je echt niet wil, of het is niet het juiste moment, heeft het naar mijn mening geen zin.
Dat heb ik in Ghana geen enkele keer ervaren.
Ik vond het soms wel heel jammer als kinderen er voor kozen om op dezelfde voet verder te gaan, terwijl ik graag had gezien dat zij regelmatiger kwamen en naar school zouden gaan of dat zouden volhouden.

Terug naar de follow-up...

Het doel van de follow-up is kijken hoe het met de kinderen gaat die in het verleden naar huis zijn gebracht. Het project blijft de kinderen die zij in het verleden naar huis hebben gebracht volgen tot zij hun opleiding (onderwijs, naaister of metselaar het meeste gehoord) hebben afgerond.
Tijdens de follow-up wordt onder andere de voortgang van de kinderen besproken.
Aan het begin van de follow-up worden er vaak ook kinderen naar huis gebracht die het straatleven willen verlaten en terug naar huis willen.
Dat was deze keer ook het geval.

Wij werden 's ochtends om 5.15u opgehaald.
De kinderen die naar huis zijn gebracht hebben die afgelopen nacht bij een collega geslapen.
Ik was benieuwd of alle kinderen waarvan duidelijk was dat zij deze follow-up naar huis zouden worden gebracht, ook echt aanwezig zouden zijn.
Het project had ons namelijk verteld dat kinderen vaak op het laatste moment nog afhaken.

Op een meisje na, was iedereen er.
Ik had juist gehoopt dat dat ene meisje aanwezig zou zijn, maar helaas.
Zij heeft er voor gekozen om in Kumasi te blijven.
Heel kort over haar:
Meisje van 15, hoog zwanger van een volwassen man. Zij had de hoop dat hij voor haar zou zorgen.
Het vermoeden was dat hij dat niet zou doen. Hij heeft namelijk een gezin.
Zij leefde die tijd hoog zwanger op straat en zag er letterlijk en figuurlijk uitgeput uit.
Het project had de hoop dat zij naar huis zou gaan, zodat zij in ieder geval veilig kon bevallen.
Heb in de weekenden vaak aan haar gedacht. Zij kwam naast het voeren van gesprekken echt naar het project om uit te rusten.
HELAAS.

Het was een hobbelige ongeveer 6 uur durende rit naar het noorden.
Het project heeft een nieuwe bus en de meeste kinderen hebben de rit overgevend doorgebracht. Waarschijnlijk door de combinatie van airco en de plasticachtige (nieuwigheid) lucht die er in de bus hing. Heel aangenaam was de rit dus niet!

Hoe verder wij wegreden van Kumasi, hoe meer ik het echte Afrika te zien kreeg.
Kumasi is ook wel echt Afrika, maar in vergelijking met de andere regio's (op hoofdstad Accra na) wel ontzettend stads.
Onderweg kilometers velden met mangobomen, koeien, geiten, mooie natuur, etc.
Wat een rust en ruimte!!!!!!!!!!!!!!!!
Mijn reisgenoot zag zichzelf meteen met voldoende schrijfpapier en een boek een paar weken genieten van de rust :-).
Ik vond het ook wel een soort shock en kon gedurende die week steeds beter plaatsen waarom Kumasi meer dan 10 000 straatkinderen heeft.
Tijdens het werken op het project had ik er niet altijd begrip voor. Je verlaat toch niet huis en haard op zo'n jonge leeftijd om vervolgens in een grote stad op straat te gaan leven??!?!!!??!
Hoe meer gezinnen wij bezocht hadden in het noorden, hoe meer ik het begon te begrijpen. Daar later meer over.

Wat mij als eerste opviel aan de trip is dat er weinig sprake was van papierwerk. Dat zou in Nederland heel anders zijn! Denk dat ruim een kwart van de werkweek naar typen en overleggen met je collega’s gaat.
De collega die standaard meegaat naar het noorden, had een schrift bij zich met de telefoonnummers, namen van de dorpen/ wijk van de kinderen en de naam van de school. That's it.
Opvallend was dat de andere collega's en hij precies wisten welke kinderen in welke dorpen woonden, welke scholen zij onderweg ook nog even snel konden bezoeken en waar familie van de kinderen woont.
Er werd nauwelijks in het schrift gekeken.
Ook leuk om te vermelden dat werkelijk NIEMAND is overgeslagen.
Wij hebben geprobeerd om alle kinderen die op de lijst stonden te traceren.

Van de 6 kinderen hebben wij eerst 3 kinderen ondergebracht bij familie van een collega.
Hij komt oorspronkelijk uit het noorden en gebruikt de follow-up ook om zijn moeder en broers te bezoeken.
In eerste instantie begreep ik niet waarom wij niet in een keer alle 6 kinderen naar huis brachten, maar het werd mij al snel duidelijk dat de afstanden tussen de dorpen zo ENORM groot zijn, dat wij het binnen de eerstvolgende 24u niet zouden redden.

Ik vond het net zo spannend als de kinderen die naar huis werden gebracht.
Ik had geen idee hoe dat terugbrengen naar huis in zijn werking zou gaan.

De gesprekken waren bijzonder om bij te wonen.
Waar je in Nederland rekening houdt met de privacy van het kind en de ouders bij het voeren van een gesprek, lijkt er daar soms op een andere manier mee om te worden gegaan.
De gesprekken werden veel in de open lucht gevoerd en iedereen die denkt betrokken te zijn of mede verantwoordelijk is, schoof soms aan.
Alleen nieuwsgierige kinderen werden zo nu en dan weggejaagd.

Het weerzien tussen de kinderen en hun ouders was telkens weer spannend. Hoe reageren de ouders, zouden de ouders hun kinderen weer opnemen in het gezin, wonen/ zijn de ouders er nog, etc.
Alle 6 de kinderen waren weggelopen van huis. Sommigen met elkaar.
Gedurende de reis heb ik mijzelf meerdere keren afgevraagd hoe zij dat hebben gedaan, want de meesten wonen honderden kilometers van de bewoonde wereld vandaan en tig kilometers bij elkaar vandaan. Zo zie je maar weer dat je geen whatsapp nodig hebt om goed met elkaar te communiceren ;).

Tijdens de gehele week heb ik gezinnen ontmoet die ik nooit meer zal vergeten.
Wij hebben elke dag wel bijzondere gezinnen en kinderen ontmoet en bijzondere dingen gezien.

Wij waren met een grote zilverkleurige bus en als wij met het kind dat naar huis werd gebracht uitstapten, vielen wij meteen op.
Men had meteen door dat wij niet uit het noorden kwamen.
Vaak waren de ouders al op de hoogte van ons bezoek voordat wij bij het huis waren aangekomen.
Overal spelen namelijk kinderen die melding maken van de vreemdelingen in hun dorp.

Wij begonnen telkens met een gezamenlijk gesprek met de ouders, het betreffende kind, de werkers en andere belangrijke personen die onderdeel zijn van het gezin.
Van deze 6 kinderen waren alle ouders ontzettend blij dat hun kinderen weer terug waren.
Ouders dat zij van plan waren om naar Kumasi te reizen om hun dochter te gaan zoeken en sommigen zouden het graag willen, maar hadden het geld niet om te gaan zoeken.

In het gesprekken vertelden de kinderen waarom zij waren naar Kumasi waren vertrokken. Ook vertelden zij waarom zij bijvoorbeeld zijn vertrokken zonder het te melden.
De meesten waren bang voor de reactie van hun ouders en zagen geen andere oplossing dan stiekem vertrekken. Een meisje had met een vriendin afgesproken dat als zij eenmaal vertrokken was, vriendin haar ouders moest inlichten en doorgeven dat zij in Kumasi op zoek ging naar een baan om een opleiding te betalen.
In het gesprek kwam vervolgens ook ter sprake wat de ouders van dat vertrek vonden.
Allen vonden het vreselijk en hoopten elke dag op hun terugkeer.
Sommige moeders hebben hartverscheurend zitten huilen, omdat zij opgelucht waren dat hun dochter weer heel thuis was aangekomen.

Vervolgens was het gesprek op de toekomst gericht.
Wat wil het kind gaan doen? School afmaken? Een vak leren? De meiden werden over het algemeen naaister en op het project zeiden de meeste jongens iets in de bouw te gaan doen.
Met de familie en andere betrokkenen werden de toekomstplannen besproken.
Het project betaald voor een jaar aan schoolgeld en andere benodigdheden zoals een schooluniform, schriften, pennen en potloden.
De benodigdheden hadden wij in grote aantalen meegenomen vanuit Kumasi.
Er wordt ook besproken wie er allemaal kan helpen. Wie gaat het schoolgeld op zich nemen na het jaar sponsoring van het project, wie stimuleert het kind om zijn opleiding af te maken, etc.
Aan het einde van de gesprekken hebben wij zoveel mogelijk geprobeerd om de scholen en werkplekken van de kinderen te bezoeken om het schoolgeld te betalen, de uniformen te betalen en om afspraken te maken. Aan het einde van de gesprekken werd er bij de werk en leertrajecten een contract getekend en afgesproken dat er altijd contact opgenomen kan worden met het project.

Een collega vertelde dat zij een keer een nieuwe fiets hadden gesponsord voor een jongen, zodat hij naar school kon fietsen. Hij had contact opgenomen met het project om te melden dat zijn band lek was en hij geen geld had voor plakspullen. De werker heeft toen gezegd dat hij dan maar voor (ik noem maar wat) 5 Cedi vervoer moet regelen om naar het project te komen, om voor nog geen 1 Cedi aan plakspullen op te halen. Whahahahaahaha..

Afscheid nemen van de kinderen was raar. Met sommigen hadden wij een soort band opgebouwd op het project. Je leert ze beter lezen en schrijven, hoort hen toekomst plannen maken en dan opeens gaan zij weer terug naar huis.

Thuis.. wat een hele omschakeling moet zijn. Zoals ik al eerder had beschreven leek het alsof wij vanuit Kumasi in een hele andere wereld terecht kwamen genaamd het noorden van Ghana.
Het is met geen pen goed te beschrijven en daarom zal ik ook een aantal foto's aan deze blog toevoegen.
Nadat ik eenmaal mijn draai had gevonden in Kumasi kon ik zeggen dat Kumasi van alle gemakken voorzien KAN zijn. In Nederland heeft dat absoluut een andere lading dan in Afrika. Zo konden Samantha en ik aan het einde van de week heel blij tegen elkaar zeggen: 'Hey! Wij hebben al bijna een week stromend water en elektriciteit tegelijk!' Whahahahahaahahaha.
Heel bizar om dat te typen vanuit Nederland.
Als je in Nederland geen elektriciteit hebt, betekend het dat jij je rekeningen niet hebt betaald.

In het noorden zag ik naast de grootste stad van het noorden genaamd Tamale, vooral dorpen die bestonden uit aaneengeschakelde hutjes van klei waar in de verste verte geen elektriciteit te bekennen was. Geen telefoonsignaal, geen winkels, ziekenhuizen, voorzieningen, etc.
Tussen sommige dorpen zit wel 100 kilometer met daar tussen een enkele waterpomp en school.
Begrijp mij niet verkeerd.. het ziet er prachtig uit. Velden vol meloenen, maïs, shear nut bomen, etc. Soms leek het wel alsof wij in een mooie natuurfilm terecht waren gekomen.
Als ik mijzelf verplaats in de weggelopen kinderen, begrijp ik wel waarom zij de sprong in het diepe naar Kumasi hebben genomen.
Vanaf je klein bent weet je dat je toekomst zal bestaan uit het zorgen voor je eigen gezin/ familie of werken in de landbouw.
Werken in de landbouw kan maar een aantal maanden per jaar en is heel intensief. Zij moeten in drie maanden tijd zodanig weten te verbouwen, dat zij er een heel jaar van kunnen eten. Wat 'over' is, wordt verkocht in de grote stad.
Soms zagen wij in Tamale vrachtwagens vol vrouwen met hun gewassen aankomen om deze te verkopen op de markt.
Het leek wel veevervoer.

In mijn ogen hebben de kinderen niets te verliezen en begrijp ik na die week beter waarom zij naar de stad zijn gekomen. In de stad leven zij onder andere samen met leeftijdsgenootjes.
Tijdens het werken op straat heb ik gezien dat de kinderen daar hun eigen familie hebben gecreëerd en gelukkig zijn.
Het is ook zwaar en voor de gene die het te zwaar vinden, keren weer terug naar huis of familie.
Ik kan mij ook voorstellen dat Kumasi tegenvalt. Het straatleven is een harde wereld.
Alleen de sterkste zullen het overleven.
Dat harde zag ik ook terug op het project. Sommige kinderen waren duidelijk geen kind meer.
Als er kleintjes op het project kwamen, had ik ook echt met hen te doen.
De zusters vertelden dat er een keer een ongeveer 8jarige jongen uit een van de buurlanden naar Kumasi was gekomen.
Wij hebben er met zijn allen om gelachen. Achteraf vond ik het ook wel heel erg, omdat als je zo'n reis maakt met de hoop op een beter leven, hoe verschrikkelijk is je leven dan op dat moment? Wow...

De 6 kinderen die wij naar huis hebben gebracht heb ik na de gesprekken allemaal een knuffel gegeven.
Sommigen waren vrolijk en blij omdat zij weer thuis waren en bij sommigen zag ik echt een soort wanhoop en die zag ik weer voor ons terug in Kumasi zijn.

De kinderen hebben allemaal het telefoonnummer van een collega gehad, een cadeau (kleding, rijst, etc.), zijn door ons uitgezwaaid en gingen hun toekomst tegemoet!

De volgende blog zal ik vertellen over de 70 kinderen die wij hebben opgezocht.
Super blij dat wij zowel het naar huis brengen van kinderen hebben meegemaakt en vervolgens hebben gezien wat er terecht komt van de kinderen die in het verleden naar huis zijn gebracht.

Deze keer de groetjes vanuit het druilerige Nederland :-(